![\"smierc440\"](\"http:\/\/www.sabinazalewska.pl\/wp-content\/uploads\/2013\/10\/smierc440.jpg\")
<\/a>Refleksja nad \u015bmierci\u0105 i przemijaniem\u00a0w obliczu \u015bwi\u0119ta 1 listopada jest nieunikniona. Wielu rodzic\u00f3w zadaje sobie pytanie czy i po co rozmawia\u0107 z dzie\u0107mi o \u015bmierci? Czy w og\u00f3le jest to potrzebne? Mo\u017ce lepiej ich nie nara\u017ca\u0107 na takie emocje? Czego si\u0119 boj\u0105? Ot\u00f3\u017c nie jest to strach tylko o dziecko. Boj\u0105 si\u0119, \u017ce sami nie stawi\u0105 czo\u0142a odpowiedzi na pytania dziecka! Sami boj\u0105 si\u0119 odpowiedzie\u0107 na pytania dotycz\u0105ce przemijalno\u015bci \u017cycia! Dzisiejsza cywilizacja skutecznie chroni nas przed zetkni\u0119ciem si\u0119 ze \u015bmierci\u0105 i refleksj\u0105 nad ni\u0105. Dlatego ulegaj\u0105c tej kulturze, wielu zastanawia si\u0119, czy m\u00f3wi\u0107 dziecku o \u015bmierci, a je\u015bli tak, to kiedy i w jaki spos\u00f3b.<\/p>\nCz\u0119sto my rodzice decydujemy si\u0119 na my\u015blenie magiczne. Je\u015bli\u00a0si\u0119 o czym\u015b nie m\u00f3wimy, to tego nie ma.\u00a0Trywializujemy problem i pomniejszamy go. U\u017cywamy specyficznego j\u0119zyka: „babcia jest u anio\u0142k\u00f3w”, „rybka zasn\u0119\u0142a”\u00a0\u00a0Pomaga\u00a0nam to nie dotkn\u0105\u0107 problemu bezpo\u015brednio. Chroni to\u00a0bardziej nas ni\u017c dziecko!<\/p>\n
Wsp\u00f3\u0142czesno\u015b\u0107 afirmuje pi\u0119kno, m\u0142odo\u015b\u0107 i zdrowie. Nikt si\u0119 nie chce przyzna\u0107 do przemijalno\u015bci. Kolejny krem na zmarszczki, kolejna operacja, stwierdzenia „nie wygl\u0105dasz na swoje lata”. Jest w nas silny strach przed przemijaniem. Nie potrafimy si\u0119 z nim pogodzi\u0107 i staramy si\u0119 temu zaprzeczy\u0107. W takim duchu spo\u0142ecznej pogoni za „m\u0142odo\u015bci\u0105” wychowuj\u0105 si\u0119 nasze dzieci.\u00a0\u00a0\u00a0Staro\u015b\u0107 jest \u017ale postrzegana przez spo\u0142ecze\u0144stwo. Nie lubimy jej, boimy si\u0119 jej. Kojarzy nam si\u0119 z samotno\u015bci\u0105. Ko\u0144cem wszystkiego.\u00a0Wiele bada\u0144 pokazuje, \u017ce akceptujemy tylko starych „swoich”. Oni s\u0105 dobrzy i m\u0105drzy, kochani. Inni, „obcy” starzy, uci\u0105\u017cliwi, natarczywi, zbyt w\u015bcibscy.<\/p>\n
Kiedy\u015b cz\u0142owiek rodzi\u0142 si\u0119 i umiera\u0142 w DOMU, w\u015br\u00f3d bliskich i s\u0105siad\u00f3w. Zabierano dzieci na modlitwy przy zmar\u0142ym, na pogrzeby. Dzieci uczy\u0142y si\u0119 oswaja\u0107 „\u015bmier\u0107” i emocje z ni\u0105 zwi\u0105zane. Rodzice pomagali im w tym, racjonalizuj\u0105c ich do\u015bwiadczenia, t\u0142umacz\u0105c, przytulaj\u0105c. By\u0142y to prze\u017cycia trudne, ale oswajalne. Dziecko uczy\u0142o si\u0119 swojej przemijalno\u015bci. Racjonalizowa\u0142o sobie uczestnictwo w tym wielkim kr\u0119gu: od narodzin do \u015bmierci.<\/p>\n
Wsp\u00f3\u0142czesne bajki i gry nie pomagaj\u0105 dziecku w zrozumieniu \u015bmierci. Wr\u0119cz oddalaj\u0105 t\u0119 my\u015bl.\u00a0 W bajkach bohaterowie gin\u0105 i cudownie o\u017cywiaj\u0105, przeje\u017cd\u017ca je samoch\u00f3d, sp\u0142aszczaj\u0105 si\u0119, by po chwili powsta\u0107 p\u0142askim jak nale\u015bnik. Wychodz\u0105 z okna wysokiego budynku, upadaj\u0105 na ziemi\u0119, sp\u0142aszczaj\u0105 si\u0119 i wstaj\u0105. Wywo\u0142uje to salwy \u015bmiechu. Dziecko nie odr\u00f3\u017cnia realno\u015bci od fikcji. Z bada\u0144 wynika, \u017ce je\u015bli nawet jest to charakterystyczne dla pewnego wieku, to brak tego rozeznania przesuwa si\u0119 i na dalsze etapy rozwojowe i co przera\u017caj\u0105ce utrwala si\u0119. Podobnie oddzia\u0142ywaj\u0105 gry komputerowe. Je\u015bli bohater, w kt\u00f3rego wciela si\u0119 dziecko (i jak wiemy z bada\u0144 bardzo si\u0119 z nim uto\u017csamia) ma mo\u017cliwo\u015b\u0107 „kilka” \u017cy\u0107, to w dziecku utrwala si\u0119 prze\u015bwiadczenie, \u017ce pewne czynno\u015bci \u017cyciowe mo\u017cna powt\u00f3rzy\u0107, np. krzywd\u0119 wyrz\u0105dzon\u0105 drugiej osobie, chorob\u0119, budow\u0119 domu, kszta\u0142towanie charakteru itd. Ma si\u0119 wr\u0119cz moc stw\u00f3rcz\u0105, podobn\u0105 do Boga.<\/p>\n
Dzisiaj\u00a0wszyscy uciekamy od my\u015bli o \u015bmierci. Wr\u0119cz panicznie jej si\u0119 boimy. Nie m\u00f3wimy o tym, nie zabieramy dzieci na pogrzeby, do szpitala. Nie oswajamy si\u0119 z t\u0105 my\u015bl\u0105 i nie potrafimy oswoi\u0107 z ni\u0105 naszych dzieci. Bronimy si\u0119 wr\u0119cz, u\u017cywaj\u0105c argumentu: „nie chcemy w nich wywo\u0142ywa\u0107 traumy”.\u00a0\u00a0A ze \u015bmierci\u0105 bliskich zetkniemy si\u0119 pr\u0119dzej czy p\u00f3\u017aniej. Je\u015bli p\u00f3\u017aniej, trudniej b\u0119dzie nam poradzi\u0107 sobie ze strat\u0105. W poradni spotykam wiele doros\u0142ych os\u00f3b, kt\u00f3re nie radz\u0105 sobie z etapami \u017ca\u0142oby. Zawieszaj\u0105 si\u0119 na kt\u00f3rym\u015b z jej etap\u00f3w i nie mog\u0105 p\u00f3j\u015b\u0107 dalej. Jest to stan coraz cz\u0119\u015bciej spotykany. Je\u015bli nie radzimy sobie z tym jako rodzice, to nie potrafimy tym bardziej pom\u00f3c w radzeniu sobie z tym naszemu dziecku. Grozi to tym, \u017ce gdy dziecko doro\u015bnie, tak\u017ce nie b\u0119dzie umia\u0142o sobie poradzi\u0107 ze strat\u0105.<\/p>\n
Spo\u0142ecze\u0144stwo i kultura umacnia nas w strachu przed \u015bmierci\u0105. Religia i g\u0142\u0119boka wiara w Boga powinna nam pom\u00f3c. Pomaga, lecz nie wszystkim. My\u015bl o \u015bmierci, jako rozpocz\u0119cie nowej drobi, nowego \u017cycia nie towarzyszy wszystkim w tych rozwa\u017canych.\u00a0\u00a0Niekt\u00f3rzy staraj\u0105 si\u0119 t\u0119 my\u015bl w sobie, niejako zag\u0142uszy\u0107. Przyspieszaj\u0105 t\u0119po \u017cycia. Skupiaj\u0105 na zadaniach, nie relacjach. P\u0119dz\u0105 przed siebie.<\/p>\n
Przera\u017ca nas wizja pustki, samotno\u015bci, l\u0119ku i niebytu. Zmarnowania niejako tego co by\u0142o: do\u015bwiadczenia,\u00a0ci\u0119\u017cko wypracowanej pozycji spo\u0142ecznej, nauki, zgromadzonych \u015brodk\u00f3w materialnych. \u00a0Przedmioty zaczynaj\u0105 nam zast\u0119powa\u0107 relacje. I ta ci\u0105g\u0142a racjonalizacja, \u017ce robimy to z my\u015bl\u0105 o innych. Wi\u0119kszy samoch\u00f3d, by wszystkim by\u0142o wygodnie. Wi\u0119kszy telewizor, by wszyscy lepiej widzieli. Lepszy komputer, bo wi\u0119cej pami\u0119ci pomie\u015bci. Wpadamy w konsumpcjonizm zapominaj\u0105c o piel\u0119gnowaniu tego co najistotniejsze: RELACJI.<\/p>\n
Dlatego tak wa\u017cne jest, aby z dzie\u0107mi rozmawia\u0107 o \u015bmierci. Wystarczy przeczyta\u0107 „nie or\u00f3\u017cowion\u0105” bajk\u0119 o „Dziewczynce z zapa\u0142kami” lub „\u015ani\u0105cej Kr\u00f3lewnie”. By\u0107 przy emocjach dziecka i stara\u0107 si\u0119 odpowiada\u0107 na wszystkie jego pytania. To przygotowuje do zmierzenia si\u0119 z tym problemem, kt\u00f3ry i tak kiedy\u015b si\u0119 pojawi. Nie jeste\u015bmy nie\u015bmiertelni…<\/p>\n
\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"
Refleksja nad \u015bmierci\u0105 i przemijaniem\u00a0w obliczu \u015bwi\u0119ta 1 listopada jest nieunikniona. Wielu rodzic\u00f3w zadaje sobie pytanie czy i po co rozmawia\u0107 z dzie\u0107mi o \u015bmierci? Czy w og\u00f3le jest to potrzebne? Mo\u017ce lepiej ich nie nara\u017ca\u0107 na takie emocje? Czego si\u0119 boj\u0105? Ot\u00f3\u017c nie jest to strach tylko o dziecko. Boj\u0105 si\u0119, \u017ce sami nie … Czytaj dalej Czy rozmawia\u0107 z dzieckiem o \u015bmierci?<\/span>