Archiwum kategorii: Szkolenia

Sposób na filozofię. Kluczowe zagadnienia z dydaktyki przedmiotowej

Grzybowski, J., Jaworska, A., Kazimierczak-Kucharska, A., Norwa, A., Waleszczyński, A., Zalewska, S. L. , Sposób na filozofię. Kluczowe zagadnienia z dydaktyki przedmiotowej, Wydawnictwo Liberi Libri, Warszawa 2016.

Serdecznie polecam książkę, której jestem współautorem. Poniżej informacje ogólne o książce.  fc34f61d23b74be53ee07d469bd32064_XL

Informacje o książce

  • Autor:
    Jacek Grzybowski, Agnieszka Jaworska, Anna Kazimierczak-Kucharska, Agnieszka Norwa, Andrzej Waleszczyński, Sabina Lucyna Zalewska
  • Recenzenci:
    prof. dr hab. Ireneusz Ziemiński, dr hab. Maria M. Boużyk
  • SPIS TREŚCI 

    Ryszard Moń
    WstępRozdział 1: Lękam się świata bez filozofii. O nieodzowności humanistyki w dobie techniki i globalizacji

    1.1 Konieczność filozofii
    1.2 Narodziny sztuk wyzwolonych
    1.3 Uniwersytet domem humanistyki
    1.4 Upadek humanistyki
    1.5 Uniwersytet – biznes i korporacyjna logika
    1.6 Kognitywny kapitalizm
    1.7 Złowroga moc etatyzmu
    1.8 Pragmatyzm a ideały kształcenia
    1.9 Demokracja – dialog,  kultura, światopogląd
    1.10 Humanistyka na straży demokracji
    1.11 Edukacja filozoficzna w szkole
    1.12 Podsumowanie – filozofia jako fundament

    Rozdział 2: Czy starożytna paideia może być alternatywą dla współczesnej pedagogiki? Antyczne metody wychowawcze i ich obecna rola

    2.1 Filozofia jako sposób życia
    2.2 Rola ćwiczeń duchowych w paidei starożytnej Grecji oraz starożytnego Rzymu
    2.3 Antyczna paideia a aktualne wzorce kształcenia

    Rozdział 3: Problem ujawniania przez nauczyciela własnej tożsamości moralnej w nauczaniu etyki i filozofii

    3.1 Nauczyciel na lekcjach filozofii i etyki
    3.2 Etyka, moralność i tożsamość
    3.3 Matthew Lipmana filozofowanie z dziećmi i młodzieżą
    3.4 Filozofia! Ale jaka?
    3.5 Nauczyciel-filozof
    3.6 Tożsamość moralna nauczyciela

    Rozdział 4: Język i filozofia. O Naturalnym Metajęzyku Semantycznym i jego związkach z filozofią

    4.1 Naturalny Metajęzyk Semantyczny – rozważania wstępne
    4.2 Inspiracje filozoficzne koncepcji NMS
    4.3 Naturalny Metajęzyk Semantyczny – cel i założenia koncepcji
    4.4 Kierunki rozwoju NMS
    4.5 Jak wykorzystać NMS w dydaktyce filozofii?

    Rozdział 5: Metody problemowe na lekcji etyki i filozofii jako możliwe działanie prewencyjne

    5.1 Metody rozwiązywania problemów – informacje ogólne
    5.2 Rozwiązywanie problemów poznawczych
    5.3 Rozwiązywanie problemów decyzyjnych
    5.4 Rozwiązywanie problemów praktycznych
    5.5 Nauczanie i uczenie się metodą „układanki”
    5.6 Metoda wychowania bez porażek
    5.7 Rola nauczyciela
    5.8 Kształcenie umiejętności rozwiązywania problemów
    5.9 Oceny i wartościowania
    5.10 Podsumowanie

    Rozdział 6: Trudności w uczeniu się – profilaktyka i terapia

    6.1 Trudności w uczeniu się
    6.2 Specyficzne trudności w uczeniu się
    6.3 Niepowodzenia szkolne
    6.4 Profilaktyka i terapia

     

    Aneks – konspekty lekcji o tematyce filozoficznej i etycznej

Inicjatywa Rodziców Mamy Dzieci

28 października 2016 zostałam poproszona o wygłoszenie referatu na temat: „Jak przygotować się do wieku nastoletniego?”. Poprosiły mnie panie prowadzące niezwykłe przedsięwzięcie: Inicjatywa Rodziców Mamy Dzieci.
Jestem zachwycona tą inicjatywą. Takie działalności zawsze mnie pociągały. Oto kilka słów o tym przedsięwzięciu:
„Mamy Dzieci to inicjatywa powołana przez mamy. Skierowana jest do wszystkich, którym zależy na polepszeniu jakości życia rodzinnego, szczególnie do mam z dziećmi, które zrezygnowały z pracy zawodowej na rzecz rodziny.Bezpłatne spotkania mają na celu wspieranie kobiet w wypełnianiu ich życiowych ról (żony i mamy) oraz budowanie trwałych więzi rodzinnych jak również poszerzanie wiedzy z zakresu wychowywania dzieci poprzez organizowanie warsztatów, prelekcji, zabaw i spotkań tematycznych. rodzina_n
Zaproszeni goście są ekspertami w danym temacie. Prowadzą spotkania nie otrzymując z tego tytułu wynagrodzenia finansowego.
Spotkania nie mają charakteru modlitewnego, ale we wszystkich działaniach inicjatywy kierujemy się nauką Kościoła Katolickiego, szczególnie w sferze życia rodzinnego i małżeńskiego. Koordynatorkami spotkań są 2 kobiety i mamy: Aldona Piekarska i Anna Szpindler . W cotygodniowych spotkaniach uczestniczy około 15 -20 osób.Spotykamy się raz w tygodniu o godz. 10.00 i raz w miesiącu o godz. 18.00 w salce przy kościele św. Wincentego a Paulo.Powołanie inicjatywy rodziców, wynika z zaostrzonych ataków na wartości rodzinne i na naukę Kościoła w sferze etyki rodzinnej, a także z własnych doświadczeń oraz z rozmów z mieszkańcami Otwocka, które wskazują zapotrzebowanie na taką formę działalności. Mamy nadzieję, że rozszerzymy nasz program docierając do wszystkich dla których wyżej wymienione wartości są ważne (ojców, dziadków, opiekunów).”
Referat który przygotowałam:
Muszę przyznać, że była to bardzo miła wizyta i mam nadzieję, że nie ostatnia 🙂

Warsztaty „Sam na sam z moimi wartościami” w SPOŁECZNYM GIMNAZJUM DOLINY STRUGU W CHMIELNIKU

Warsztaty były przeprowadzone w ramach Szwajcarsko Polskiego Programu Współpracy.

26 października 2011 r. została podpisana umowa pomiędzy Władzą Wdrażającą Programy Europejskie a Regionalnym Towarzystwem Rolno-Przemysłowym „Dolina Strugu” na realizację projektu pn. Wieloaspektowy Program rozwoju „Sami Sobie” w mikroregionie „Dolina Strugu” w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy.

W ramach projektu realizowane będą trzy działania dotyczące:

  • rozwoju gospodarczego,
  • rozwoju społeczeństwa informacyjnego,
  • rozwoju zasobów ludzkich.

Wartość Projektu – 10 796 775,36 zł.

Dofinansowanie ze środków Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy – 3 564 294 CHF

Projekt jest realizowany w okresie od października 2011 roku do października 2016 roku.

Celem ogólnym programu jest wspieranie społeczności lokalnej, inspirowanie pożądanych przeobrażeń gospodarczych, z poszanowaniem dotychczasowych tendencji rozwoju i lokalnej tożsamości kulturowej.

Cele szczegółowe programu mają prowadzić do rozwoju zasobów ludzkich, tworzenia trwałych miejsc pracy poza rolnictwem, zwiększenia konkurencyjności i spójności rozwoju mikroregionu, z wykorzystaniem lokalnych surowców i produktów rolnictwa tradycyjnego.

Rozwój zasobów ludzkich:

  • przeciwdziałanie patologiom społecznym, szczególnie alkoholizmowi;
  • łagodzenie skutków długotrwałego bezrobocia;
  • poszerzanie oferty edukacyjnej;
  • organizowanie grup samopomocy, szkoleń, zajęć terapeutycznych;
  • przełamywanie postaw bierności społecznej i ekonomicznej;
  • troska o duchowość człowieka, jej chrześcijańskie korzenie.

Rozwój rynku pracy:

  • tworzenie pozarolniczych miejsc pracy;
  • organizowanie lokalnego rynku rolno-spożywczego;
  • inspirowanie działań zmierzających do tworzenia miejsc pracy „na miejscu i dla siebie”
  • wzmacnianie polityki równych szans na rynku pracy poprzez zatrudnianie osób z grup tzw. wykluczenia społecznego.

Zwiększanie konkurencyjności i spójności rozwoju mikroregionu:

  • rozwój infrastruktury technicznej;
  • wykorzystywanie lokalnych zasobów, z poszanowaniem środowiska naturalnego;
  • rozwój małej i średniej przedsiębiorczości, szczególnie rolno-spożywczej;
  • poprawa warunków prowadzenia rodzinnych gospodarstw rolnych.

Kreowanie marki produktu lokalnego:

  • troska o jakość;
  • stałe wskazywanie miejsca pochodzenia produktów;
  • tworzenie sieci trwałych, pozytywnych powiązań: producent — dystrybutor — konsument;
  • wykorzystywanie walorów rolnictwa tradycyjnego.

Warsztaty przeprowadzone były w SPOŁECZNYM GIMNAZJUM DOLINY STRUGU W CHMIELNIKU. 20160425_135318Młodzież aktywnie brała udział w ćwiczeniach. Dokonywała namysłu nad tym co dla niej było istotne w przeszłości i staje się istotne w budowaniu przyszłości.

Dzięki badaniom socjologicznym (źródło: http://www.kuratorium.bydgoszcz.uw.gov.pl/download/zal_00003588_01_01.pdf)  można sformułować następujące wnioski :

1. Udane życie rodzinne i przyjaciele to dwa najważniejsze dla uczniów gimnazjów, wskazujące na potrzebę osiągnięcia w wymiarze jednostkowym przede wszystkim poczucia bezpieczeństwa emocjonalnego. Swoimi preferencjami w tym względzie badana młodzież „wpisuje się” w występujące od kilkudziesięciu lat tendencje obecne w społeczeństwie polskim;
2. Dobre wykształcenie to wartość najczęściej po rodzinie i przyjaciołach wskazywana przez gimnazjalistów jako istotny cel życiowy (jako ‘bardzo ważną’ i ‘ważną’ uznało tą wartość 87% ogółu badanych). Wykształcenie jest dziś nie tyle gwarantem sukcesu życiowego, co środkiem mogącym przyczynić się do osiągnięcia stabilizacji życiowej.
O tym, jak bardzo jest ona ważna dla młodego pokolenia świadczy fakt, że niewiele rzadziej za bardzo ważne i ważne badani uznali interesującą, ale i dobrze płatną pracę. Zatem rodzina, przyjaciele,  wykształcenie i praca to cztery filary życia stanowiącego przedmiot dążeń badanej młodzieży;20160425_135903
3. Wśród cenionych przez młodzież wartości moralnych w pierwszej kolejności wskazywane są szacunek i uczciwość, jednak już w następnej miłość i przyjaźń, które stanowią fundament relacji międzyludzkich, tak istotnych dla badanych gimnazjalistów, dla których najważniejsza jest rodzina i przyjaciele. Ważne są dla młodych ludzi również takie wartości, jak odpowiedzialność i sprawiedliwość;
4. Według gimnazjalistów nauczyciele w większym stopniu niż oni sami cenią takie wartości jak optymizm, odwaga i solidarność. Istnieje natomiast wspólnota wartości uczniów i nauczycieli w odniesieniu do takich wartości, jak szacunek i uczciwość;20160425_135730
5. Głównymi autorytetami dla gimnazjalistów są rodzice i inni członkowie rodziny. Nauczycieli jako autorytety wskazało niespełna 30% uczniów (rzadziej niż muzyków czy sportowców). Z drugiej strony nauczyciele zaraz po rodzicach wskazywani są jako Ci, których należy szanować. Zatem świadomość należnego nauczycielom szacunku jest wśród uczniów dość duża, co jednak nie znajduje odzwierciedlenia w
postrzeganiu ich jako autorytetów;
6. Generalnie uczniowie czują się szanowani przez nauczycieli, chociaż 15% badanych było przeciwnego zdania. Wśród dokonanej przez gimnazjalistów charakterystyki ‘dobrego nauczyciela’ wyraźnie dominują takie cechy, jak sprawiedliwy, szanujący ucznia, uczciwy, wyrozumiały, miły, odpowiedzialny i mądry. Zatem w większości wskazywane są takie cechy, które wynikają z preferowanych przez młodych ludzi wartości moralnych. Jednocześnie dokonana przez młodzież charakterystyka ‘dobrego nauczyciela’ wydaje się
wskazywać na pewne ważne z perspektywy młodego człowieka cechy osobowościowe nauczyciela, które mogą świadczyć o odczuwanych przez gimnazjalistów deficytach. Sprawiedliwość i uczciwość stanowią fundamenty profilu osobowościowego ‘dobrego nauczyciela’. Jest wysoce prawdopodobne, że właśnie te cechy, w opinii badanych gimnazjalistów, są najbardziej deficytowe wśród ich nauczycieli. Ich brak stanowi jednocześnie czynnik uniemożliwiający uznanie przez młodych ludzi pedagogów jako autorytetów;20160425_140037
7. Uczniowie oczekują od nauczycieli nie tylko sprawiedliwości i uczciwości (przede wszystkim w odniesieniu do sfery oceniania ), ale również traktowania w kategoriach partnera, z należnym szacunkiem, wyrozumiałością i cierpliwością wobec najzwyczajniejszych ludzkich słabości, których doświadcza także młode pokolenie;
8. Problem przemocy w szkole, tak wyraźnie obecny w dyskursie publicznym o sytuacji w gimnazjum, ujawnia się również w wynikach przeprowadzonych badań. Należy jednak podkreślić, że stosunek do aktów przemocy jest wyraźnie określony przez orientację życiową młodzieży. W im większym stopniu ma ona charakter afiliacyjny, tym mniejsza jest akceptacja ze strony młodych ludzi dla różnorodnych form przemocy wobec rówieśników.

 

 

 

 

 

 

Samotność i osamotnienie. Spojrzenie współczesnym okiem

Moją ciekawość zagadnieniem wzbudził Jan Szczepański pisząc w  książce „Sprawy ludzkie” [Warszawa, Czytelnik 1978]: sio

„Ludzie boją się osamotnienia i samotności, którą z nim identyfikują. Boją się jej zwłaszcza ludzie współcześni, wychowani w cywilizacji technicznej, która ich świat zewnętrzny zabija hałasem motoryzacji, wrzawą tranzystorów, nieprzerwanymi programami telewizyjnymi, szumem stadionów, masowych rozrywek, organizowanej turystyki – byle nie pozwolić człowiekowi zostać samemu chociaż przez chwilę z sobą samym. Dlatego ten lęk przed zostaniem z sobą samym, chociaż przez chwilę bez rytmu muzyki, bez echa jakiejkolwiek wrzawy, jest charakterystyczną cecha współczesności. Cisza i milczenie wywołują natychmiastowe poczucie pustki, nudy niepokoju.”

Po przeczytaniu tego fragmentu zaczęłam obserwować rzeczywistość i zauważyłam, że ludzie z jednej strony potrzebują samotności z drugiej boją się jej. Zakładamy słuchawki, słuchamy muzyki idąc ulicą, jadąc autobusem. Odcinamy się od rzeczywistości. Nie robimy tego, aby pobyć z sobą, lecz po to by zagłuszyć pytania, które w takiej samotności się rodzą: Jaki jestem? Co jest dla mnie ważne? Co chcę w sobie zmienić?  Boimy się takich pytań. Boimy się odpowiedzi na nie, bo mogą być niezgodne z naszymi oczekiwaniami.  Może się okazać, że nie jesteśmy takimi dobrymi ludźmi, jakimi chcielibyśmy być.

Dla lepszego zrozumienia tych zagadnień ważne jest odróżnienie pojęć samotności i osamotnienie. Bliskie jest mi rozróżnienie którego dokonał Jan Szczepański:

„Odróżnijmy osamotnienie i samotność jako dwa różne stany i postacie ludzkiego bytowania, chociaż są one bardzo często utożsamiane, a przejawy i skutki osamotnienia są bardzo często przypisywane – mylnie – samotności. Określając najogólniej różnicę między tymi dwoma stanami egzystencji ludzkiej, powiedziałbym, że osamotnienie jest brakiem kontaktu z innymi ludźmi oraz sobą samym, samotność natomiast jest wyłącznym obcowaniem z sobą samym, jest koncentracja uwagi wyłącznie na sprawach swojego wewnętrznego świata.”

„Osamotnienie może więc być także wynikiem niemożności schronienia się w samotności swojego wewnętrznego świata, jeżeli nie uczyliśmy się żyć i działać w tym naszym wewnętrznym świecie. Są ludzie żyjący tylko w świecie zewnętrznych rzeczy, i innych ludzi. Nie interesują się wewnętrznym odpowiednikiem świata zewnętrznego, pozostawiając go wolnej grze popędów, odczuć, zracjonalizowanych aktów świadomości już tak zautomatyzowanych, że prawie bezwiednych. Nie pielęgnując tego świata wewnętrznego, skazujemy się na alternatywę pełnego zaangażowania w świat zewnętrzny albo na pustkę przemijania w czasie bez treści.”

Obserwujemy jak nasze miejsca pracy, instytucje państwie zamieniają się w korporacje z właściwymi im zasadnymi porządkami. W korporacji jednostka się nie liczy. Jest jedynie trybem w maszynie. Najważniejsze jest dobro KORPORACJI/INSTYTUCJI. Zmienia się narracja ludzi: pracuję dla dobra instytucji. Nie jak kiedyś pracuję dla dobra ludzi w instytucji. Powiedziałby ktoś, to jest to samo. Niestety nie. W korporacji nie ma bliskich relacji międzyludzkich. Musisz pracować z innymi, ale w rezultat być sam. Samotność ta jest drogą do osamotnienia. Korporacja nie zależy, by jednostka interesowała się rozwojem swojego świata wewnętrznego. Budowała swoją tożsamość , dojrzałą, zwartą, refleksyjną. Korporacja dba, by w centrum zainteresowania ludzi znajdował  się świat zewnętrzny z całą jego powierzchownością.  Dzięki temu możemy poświęcić się całkowicie i bezwarunkowo DOBRU KORPORACJI/INSTYTUCJI. Nie zajmując się rozwojem własnym.

Jeśli uciekniemy od samotności, możemy dostać się w okowy osamotnienia. Jeśli nie zadbamy o samotność, jako przestrzeń do własnej refleksji to, jak pisze Jan Szczepański stworzymy przestrzeń niedorozwoju świata wewnętrznego: „Osamotnienie wynika więc z niedorozwoju świata wewnętrznego, z braku porządku, w którym tworzymy dla siebie samych inny niż zewnętrzny rytm istnienia, inne miary wartości, i w którym jesteśmy wolni od klęsk, upokorzeń, tryumfów, wynikających z kontaktów z innymi ludźmi, mierzenia się z innymi, niesienia im pomocy czy konfrontacji z nimi, Jest to także świat wolny od cierpień zadawanych nam przez innych ludzi.”

Smutna jet dla mnie obserwacja, że uczelnie wyższe, uniwersytety zamieniają się w korporacje. Ostatnia ostoja wolnej myśli przekształca się. Szkoda. Może to jednak znak czasu.

Dla mnie ważne jednak będzie, by kształtować własne wnętrze, żyć w zgodzie z samym sobą i rozwijać przestrzeń wewnętrzną.   „Traktuję samotność jako konieczność życiową. Umożliwia bowiem okresowe „powroty do siebie”, „odnajdywanie siebie”, „powroty do źródła” siły życiowej i możliwości działania w świecie zewnętrznym.”